Ενα μποϊκοτάζ για το δρόμο

Δοκιμάσαμε την εφαρμογή κινητών που εντοπίζει τις εταιρείες που στηρίζουν το ισραηλινό Απαρτχάιντ

Στη Ν. Αφρική δεν θα είχαμε κερδίσει την ελευθερία μας εάν δεν υπήρχε το διεθνές μποϊκοτάζ του απαρτχάιντ
Ντέσμοντ Τούτου

O Ιβάν Πάρντο, ένας έφηβος από τη Μεγάλη Βρετανία, είχε μια φαεινή ιδέα. Θα έφτιαχνε μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα η οποία θα μπορούσε να σκανάρει τον γραμμοκώδικα προϊόντων και αφού συνδεθεί με το Ιντερνετ να ενημερώνει τους καταναλωτές εάν η εταιρεία που τα παράγει ευθύνεται για την καταστροφή του περιβάλλοντος ή τη στήριξη αυταρχικών καθεστώτων. Το 2012, λοιπόν, παρουσίασε το Buycott και άρχισε να εντάσσει σε αυτό διάφορες καμπάνιες για το μποϊκοτάζ εταιρειών. Η εφαρμογή παρέμενε σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό μέχρι τον περασμένο Απρίλιο όταν εντάχθηκε σε αυτήν και η καμπάνια με τίτλο «Long live Palestine, boycott Israel» για το μποϊκοτάζ εταιρειών που συνεργάζονται ενεργά με το ισραηλινό κράτος.

Λίγα 24ωρα μετά την έναρξη των ισραηλινών επιχειρήσεων στη Λωρίδα της Γάζας και παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε καμία αναφορά σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης, το Buycott βρέθηκε στη δεκάδα με τις δημοφιλέστερες εφαρμογές κινητών τηλεφώνων στη Βρετανία και στην πρώτη θέση στη Μέση Ανατολή. Σχεδόν μία εβδομάδα αργότερα, η εφαρμογή ξεπέρασε τα 250.000 «κατεβάσματα» και συνέχισε να διαδίδεται με αστραπιαίους ρυθμούς.

Η λειτουργία της είναι εξαιρετικά απλή: αρκεί κάποιος να την εγκαταστήσει στη συσκευή του, να επιλέξει την καμπάνια «Long live Palestine, boycott Israel» και να ενεργοποιήσει τη σύνδεση του τηλεφώνου με το Ιντερνετ. Η φωτογραφική μηχανή σκανάρει τον γραμμοκώδικα του προϊόντος και μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα σε ενημερώνει όχι μόνο για το αν η κατασκευάστρια εταιρεία έχει την έδρα της στο Ισραήλ, αλλά και αν ενισχύει με οποιονδήποτε τρόπο το καθεστώς «απαρτχάιντ» στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

Αυτά ισχύουν τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο, γιατί στην πράξη τα πράγματα ήταν ελαφρώς απογοητευτικά. Θέλοντας να δοκιμάσουμε την εφαρμογή, κινηθήκαμε προς το πλησιέστερο σούπερ μάρκετ και ξεκινήσαμε σκανάροντας τον γραμμοκώδικα σε ένα κουτάκι Coca Cola (πιστοί στην αρχή που λέει ότι ορισμένες εταιρείες μπορεί να μην ξέρεις γιατί τις μποϊκοτάρεις αλλά… ξέρουν αυτές). Η εφαρμογή φάνηκε να λειτουργεί υποδειγματικά και σε λίγα δευτερόλεπτα μάθαμε ότι θα πρέπει να αποφύγουμε το συγκεκριμένο προϊόν, καθώς η εταιρεία εξαγόρασε το 43% της ισραηλινής Neviot Water, η οποία ελέγχει το 40% της αγοράς εμφιαλωμένου νερού στο Ισραήλ.

Στη δεύτερη προσπάθειά μας όμως, σε ένα προϊόν της L’Oreal, η εφαρμογή απέτυχε να μας προειδοποιήσει – παρά το γεγονός ότι η εταιρεία αποτελεί κόκκινο πανί για το περίφημο BDS, το διεθνές κίνημα που προωθεί το μποϊκοτάζ των ισραηλινών προϊόντων. Η L’Oreal διατηρεί έντονη εμπορική δραστηριότητα στο Ισραήλ, ενώ οι θυγατρικές της λειτουργούν εργοστάσια σε κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Πριν από μερικές ημέρες μάλιστα η εταιρεία προκάλεσε διεθνή σάλο όταν έγινε γνωστό ότι ο Ισραηλινός διανομέας της προσέφερε δωρεάν προϊόντα της σειράς Garnier σε στρατιωτίνες, πριν ξεκινήσουν για το σφαγείο της Γάζας. Περιέργως, το όνομα της εταιρείας συμπεριλαμβάνεται στη λίστα της εφαρμογής Buycott με τα «απαγορευμένα» προϊόντα, αλλά στο ελληνικό σούπερ μάρκετ δεν λάβαμε καμία προειδοποίηση. Αρκετοί ακόμη καταναλωτές σε όλο τον κόσμο διαμαρτυρήθηκαν ότι η εφαρμογή απέτυχε να «συλλάβει» γνωστές εταιρείες που στηρίζουν με τις δραστηριότητές τους το κράτος του Ισραήλ.

Ακόμη και έτσι όμως, η εφαρμογή συνέχισε να κάνει πάταγο (μόνο την ημέρα που πραγματοποιήσαμε τη δική μας ενδεικτική έρευνα, περίπου 5.000 άτομα την κατέβασαν στα κινητά τους). Ο συνεπής οπαδός του μποϊκοτάζ του Ισραήλ μπορεί να βρει πολλά προβλήματα, αλλά για δεκάδες καταναλωτές η εφαρμογή λειτουργεί σαν μια συνεχής υπενθύμιση ότι στις σημερινές συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου εμπορίου, οι ευθύνες δεν σταματούν στον παραγωγό αλλά φτάνουν και στον καταναλωτή.

Αλλωστε και μόνο η λίστα των εταιρειών που συμπεριλαμβάνονται στο Buycott αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα για όσους θέλουν να γνωρίσουν την πολιτική θέση των αγαπημένων τους εταιρειών.

Στη λίστα, την οποία μπορεί κανείς να διαβάσει ακόμη και αν δεν θέλει να σκανάρει συγκεκριμένα προϊόντα, συναντάμε εταιρείες όπως τα Starbucks, ο ιδρυτής των οποίων (Χάουαρντ Σουλτζ) έχει βραβευτεί αρκετές φορές από ισραηλινές οργανώσεις για την προώθηση του παγκόσμιου σιωνιστικού κινήματος. Η πίεση μάλιστα στη συγκεκριμένη εταιρεία είναι τόσο μεγάλη ώστε στις αρχές Αυγούστου τα Starbucks εξέδωσαν νέα ανακοίνωση για να διαψεύσουν τη φήμη ότι τμήμα των εσόδων τους καταλήγει στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις.

Σε εξίσου δύσκολη θέση έχουν βρεθεί η Siemens και η Volvo για τη συνεργασία τους με τον ισραηλινό στρατό, αλλά και η Nestle, η οποία ελέγχει το 50,1% της Osem Investments, του μεγαλύτερου παραγωγού και διανομέα τροφίμων στο Ισραήλ – παρ’ όλα αυτά η εφαρμογή δεν αντέδρασε όταν σκανάραμε προϊόντα της Nestle σε ελληνικό σούπερ μάρκετ.

Την τιμητική της στη λίστα του Buycott είχαν αμερικανικές εταιρείες όπως η Motorola, η οποία έχει βραβευτεί από τον Νετανιάχου για τη συνεισφορά της στην ανάπτυξη της ισραηλινής οικονομίας, αλλά και η Intel, η οποία από το 1974 έφτιαξε στο Ισραήλ το πρώτο κέντρο έρευνας και ανάπτυξης που διαθέτει εκτός των ΗΠΑ.

Και η λίστα θα συνεχίσει να επεκτείνεται, καθώς δεκάδες χιλιάδες καταναλωτές κατεβάζουν καθημερινά την εφαρμογή και ενημερώνουν συνεχώς τους δημιουργούς της για τις τεχνικές ατέλειες και την παράλειψη προϊόντων. Μια πρακτική που, όπως φαίνεται, μόνο αδιάφορη δεν αφήνει πλέον την ισραηλινή κυβέρνηση.

Επισκεφθείτε
www.bdsmovement.net
Ολες οι πληροφορίες για το μποϊκοτάζ στο Ισραήλ σε παγκόσμιο επίπεδο, από την οργάνωση που προκαλεί οργή και τρόμο στην κυβέρνηση του Τελ Αβίβ.

www.buycott.com
Η επίσημη ιστοσελίδα της εφαρμογής Buycott, από όπου μπορείτε να την κατεβάσετε δωρεάν μέσω του App Store και του Google Play.

Intifadagr
Λίστα ισραηλινών εταιρειών στην Ελλάδα που παρουσίασε ο Σύλλογος Αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό “Ιντιφάντα”

Αρης Χατζηστεφάνου
Εφημερίδα των Συντακτών 23/8/2014